يكى از سرداران سرافراز جبهه حق، كه در تاريخ به شدت مورد هجوم تبليغات دشمنان قرار داشته و گاه دوستان نيز همان سخن دشمنان را درباره وى بر زبان آورده اند، مختار ثقفى است. او توانست در تاريك ترين برهه تاريخ، آذرخش اميدى در دل هاى شيعيان ايجاد كند و داد برخى ستمها را بازجويد و چهره اى هر چند مستعجل از حكومت علوى باز نمايد و با دو جبهه نفاق اموى و زبيرى كه در مخالفت با جبهه علوى همداستان بودند بستيزد، از اين رو احاديث ساختگى زيادى در نكوهش وى ساخته شد. گاه او را «كيسانى» و گاه مدعى وحى و گاه مدعى دروغين اجازه از ائمه عليهم السلام دانسته اند كه در اين مقاله به اتّهام‌ها پاسخ داده شده است. 

در مقابل، روايتهاى مدح وى نيز بسيار است كه به برخى اشاره مى شود: 

امام باقر عليه السلام فرمود: 

«از مختار بدگويى نكنيد؛ زيرا او قاتلان ما را كشت و از دشمنان ما خونخواهى كرد، وسيله ازدواج بيوگان بنى هاشم را فراهم آورد و در هنگام سختى ميان فرزندان ما اهل بيت عليهم السلام اموالى را تقسيم نمود. »

عبداللَّه بن شريك مى گويد:

«روز عيد قربان در محضر امام باقر عليه السلام بوديم، پيرمردى از اهل كوفه وارد شد،

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواست دست امام را ببوسد، حضرت مانع شده، پرسيد: كيستى؟ گفت: من حَكَم، فرزندِ مختاربن ابو عبيده ثقفى هستم. حضرت او را به نزد خود خواند تا آنجا كه گويى مى خواهد او را روى زانوى خود بنشاند. پيرمرد گفت: مردم درباره پدرم سخنها مى گويند و به خدا سوگند سخن حق آن است كه شما بگوييد. حضرت فرمود: چه مى گويند؟ عرض كرد: مى گويند كذّاب بوده است، شما هر چه بگوييد من مى پذيرم، حضرت فرمود: سبحان اللَّه! پدرم به من گفت مهر مادر من از اموالى بوده است كه مختار براى آن حضرت فرستاده بود. مگر او نبود كه خانه هاى ما را ساخت؟ قاتلان ما را كشت؟ خونخواهى ما نمود؟

خداى او را رحمت كناد! خداى پدر تو را رحمت كناد! خداى پدر تو را رحمت كناد! هيچ حقى از ما را وانگذارد و خونخواهى ما را نمود. »

عمر بن على بن حسين مى گويد: چون سر عبيداللَّه بن زياد و سر عمربن سعد را خدمت امام سجاد عليه السلام آوردند، حضرت سجده شكرگزارد و فرمود:

«خداى را سپاس كه خونما را از دشمنان بازخواست. خداى مختار را خير دهد .

   منبع

ره توشه عتبات عالیات