هانى فرزند عروة ابن نمران از ياران پيامبر صلى الله عليه و آله به شمار مى رود. پس از وفات پيامبر، او از دوستداران امام على عليه السلام بود و در سه جنگ امام شركت داشت.  وى همراه حجربن عدى، عليه معاويه قيام كرد. پس از دستگيرى، معاويه خواست همراه حجر، عروه را بكشد ولى با شفاعت زياد بن ابيه از كشتن هانى صرف نظر و او را آزاد كرد.  از تاريخ ولادت و دوران كودكى هانى اطلاعاتى در دست نيست، مورخان و عالمان او را جزو صحابه و ياران رسول خدا صلى الله عليه و آله شمرده اند. هانى بن عروه از محبان و دوستان امام على عليه السلام است و پس از وفات رسول خدا صلى الله عليه و آله، از طرفداران ولايت به شمار مى رفت. از افتخارات او اين است كه در 3 جنگ (جمل، صفين ونهروان) عليه دشمنان امامت شمشير زد.  وى پيشوا و بزرگ قبيله مراد بود، هنگامى كه مى خواست به جايى رود، ٤٠٠٠ زره پوش و ٨٠٠٠ پياده، او را همراهى مى كردند .

اما كار به جايي رسيد كه او را با نيرنگ به قصر دارالعماره بردند و او را اسير كردند و

نگهبانان ابن زياد او را محكم بستند، رشيد تركى غلام عبيداللَّه گفت: «گردنت را كشيده نگه دار» هانى گفت: «من تو را بر كشتن خودم، يارى نمى كنم. » رشيد ضربه اى زد ولى كارگر نيفتاد. هانى گفت:

«إِلَى اللَّهِ الْمَعادِ، اللَّهُمَّ إِلى رَحْمَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ».

«بازگشت، به سوى خداست، خدايا مرا به سوى رحمت ورضوانت واصل كن. » رشيد با بى رحمى ضربه اى ديگر بر هانى زد و او را به شهادت رساند.

روز شهادت هانى بن عروه، هشتم ذى الحجه سال ٦٠ ه. ق. بود و هانى ٨٣ يا ٩٠ سال سن داشته است. پس از شهادت هانى و مسلم، به دستور عبيداللَّه، جنازه آن دو را در بازار چرخاندند و براى ايجاد رعب و وحشت، بدن‌ها را بر دار زدند. عبيداللَّه سرهاى مطهر هانى و مسلم را به همراه نامه اى، براى يزيد فرستاد. در قسمتى از اين نامه آمده است:

«مسلم به خانه هانى پناهنده شد و من به وسيله جاسوسان و مردمانى كه به نزد او فرستادم، آنان را اغفال نمودم و به مكر و حيله، آن دو را از خانه بيرون 

منبع

ره توشه عتبات